โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) เป็นภาวะที่อันตรายและพบได้บ่อยขึ้นในคนทุกวัย การป้องกันด้วยการเลือกรับประทานอาหารที่ช่วยลดความเสี่ยงจึงเป็นเรื่องสำคัญ หนึ่งในอาหารที่มีงานวิจัยรองรับว่าช่วยลดความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดสมองได้ คือ “พริก”

พริกคืออะไร? ทำไมจึงมีประโยชน์

พริก (Chili peppers) คือผลไม้ชนิดหนึ่ง มีต้นกำเนิดในทวีปอเมริกาใต้ และได้รับการปลูกใช้ในอาหารมากว่า 6,000 ปี ก่อนถูกเผยแพร่ไปทั่วโลกโดยชาวโปรตุเกสในศตวรรษที่ 15 โดยเฉพาะในอินเดียและเอเชีย ที่พริกกลายเป็นส่วนประกอบสำคัญของอาหารท้องถิ่น

สารสำคัญในพริก: แคปไซซิน

สารแคปไซซิน (capsaicin) คือสารที่ทำให้พริกมีรสเผ็ด โดยไปจับกับตัวรับ TRPV1 ในปาก ส่งสัญญาณความร้อนและความเจ็บปวดไปยังสมอง ทำให้เกิดความรู้สึก “แสบร้อน” แม้ไม่มีความร้อนจริง สารนี้ยังช่วยกระตุ้นการหลั่งสารเอ็นดอร์ฟิน ทำให้รู้สึกสุขใจจากการกินเผ็ด

งานวิจัยเกี่ยวกับพริกกับสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด ผลวิจัยจากโครงการ Moli-sani

นักวิจัยในอิตาลีศึกษากลุ่มตัวอย่างกว่า 20,000 คนเป็นเวลา 8 ปี พบว่า ผู้ที่บริโภคพริกอย่างน้อย 4 ครั้งต่อสัปดาห์ มีความเสี่ยงเสียชีวิตจากโรคหัวใจขาดเลือดลดลง 44% และเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมองลดลงถึง 61% เมื่อเทียบกับคนที่ไม่กินพริก

งานวิจัยอื่นๆ ยังพบว่า การบริโภคอาหารรสเผ็ดในปริมาณมากสามารถลดความเสี่ยงเสียชีวิตก่อนวัยอันควรได้ถึง 10–20%

กลไกที่พริกช่วยป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด

• เพิ่มการเผาผลาญไขมัน: แคปไซซินช่วยกระตุ้นการใช้พลังงานและเผาผลาญไขมันในร่างกาย

• ลดความอยากอาหาร: ช่วยให้กินได้น้อยลง และเพิ่มความรู้สึกอิ่ม

• ลดปัจจัยเสี่ยง: ผู้ที่กินพริกมักใช้เกลือและน้ำมันเนยน้อยลง ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคความดันโลหิตสูงและโรคหัวใจ

• ส่งเสริมการทำงานของหลอดเลือด: ปรับปรุงการตอบสนองของอินซูลินและลดการออกซิเดชันของไขมัน LDL

คำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

บทสัมภาษณ์ Dr. Roshini Malaney จาก Manhattan Cardiology

งานวิจัยพบว่าผู้ที่ทานพริกมากกว่า 4 ครั้งต่อสัปดาห์ มีความเสี่ยงเสียชีวิตจากหัวใจวายลดลง 40% และเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมองลดลง 50% แม้ไม่ได้ควบคุมอาหารอย่างเคร่งครัด

Dr. Malaney ชี้ว่า สารแคปไซซินและสารในกลุ่มแคปไซซินนอยด์มีฤทธิ์กระตุ้นการเผาผลาญและช่วยลดความอยากอาหาร อีกทั้งผู้ที่ใช้พริกปรุงอาหารมักลดการใช้เกลือหรือน้ำมันเนย ซึ่งมีผลเสียต่อหัวใจ นอกจากนี้ ความเผ็ดช่วยให้กินได้น้อยลง และทำให้รู้สึกสุขใจจากการหลั่งสารเอ็นดอร์ฟินและโดปามีน

ข้อควรระวัง

Dr. Malaney เน้นว่า การรับประทานพริกไม่ควรเป็นทางเลือกแทนการรับประทานอาหารที่สมดุลและการออกกำลังกายสม่ำเสมอ

การเพิ่มพริกลงในอาหารสามารถช่วยลดความเสี่ยงโรคหัวใจและโรคหลอดเลือดสมองได้จริง แต่ต้องรับประทานควบคู่กับการดูแลสุขภาพโดยรวมอย่างเหมาะสม เช่น การเลือกอาหารที่ดีต่อสุขภาพและออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดในระยะยาว